پرمخاطبِ بی قصه زیر سایه کرونا - وبلاگ اخبار و رویدادها

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، از سریال پایتخت که براساس آمار ها پرمخاطب ترین برنامه تلویزیون در این ایام بود تا دوپینگ و کامیون، هیچکدام قصه و داستان مشخصی نداشتند.

گروه فرهنگ و هنر وبلاگ اخبار و رویدادها : احسان سالمی

کرونا علاوه بر تعطیل کردن پروژه های سینمایی در سراسر دنیا، سریال سازی را هم تحت تاثیر قرار داد. بسیاری از پروژه های مهمی که توسط کمپانی ها و شبکه های باسابقه در حال ساخت بودند، فعلا به دلیل کرونا، متوقف شده اند. اما برخی وقت ها شرایط به شکلی است که حتی با وجود شیوع ویروسی منحوس همچون کرونا هم نمی توان کار را متوقف کرد. اگر کمپانی های بزرگ ساخت سریال های مطرحی همچون The Witcher و The Lord of the Rings را به دلیل شیوع کرونا متوقف کردند، اما شبکه های تلویزیونی ایران به دلیل فرارسیدن ایام قرنطینه به هر شکلی که بود، باید سریال های خود را به آنتن می رساندند. احتمالا به همین خاطر هم بود که سریال های امسال با وجود همه تلاش های اجرا شده و ترکیب خوبی از بازیگران و عوامل تولید که در کنار هم قرار گرفته بودند، در نهایت به واسطه کیفیت پایینی که داشتند و البته قصه های بشدت ضعیف و کم جان خود، با نقدها زیادی روبه رو شدند.

* پس کو قصه؟

احتمالا اگر شما هم مثل نگارنده این مطلب سریال های تلویزیونی نوروزی را با دقت دنبال کرده باشید، با سوالی جدی در ارتباط با قصه این مجموعه ها روبه رو شده اید؛ از سریال پایتخت که براساس آمار ها پرمخاطب ترین برنامه تلویزیون در این ایام بود تا دوپینگ و کامیون، هیچکدام قصه و داستان مشخصی نداشتند. ما که بعد از دیدن 15 قسمت پایتخت نفهمیدیم بالاخره قصه این سری از پایتخت ماجرای مجلسی شدن نقی بود یا بازگشت شخصیت بهبود. ماجرای ازدواج رحمت قرار بود قصه محوری باشد یا خلافکاری های ارسطو بعد از آزادی از زندان؟ بالاخره قصه این سریال چه بود؟ حداقل در فصل های قبلی مشخص بود که قصه محوری کدام است و خرده قصه های آن چیست، ولی این بار آنقدر قصه های متفرقه و وصله پینه شده وجود دارد که گویی اصلا چیزی به عنوان قصه اصلی برای این فصل از سریال در نظر گرفته نشده است.

موضوعی که درباره دوپینگ و کامیون نیز به همین شکل است. سریال هایی فاقد فیلمنامه ای قوی که در بهترین حالت می شد از ایده محوری آن ها برای ساخت یک اثر سینمایی استفاده کرد، اما در نهایت با تبدیل شدن به یک اثر سریالی به واسطه قصه لاغر و کم جانی که داشتند، نتوانستند نظر مخاطبان را به خود جلب کنند.

این البته صرفا انتقاد نگارنده این مطلب به سریال های نوروزی نیست؛ کافی است تعدادی از نظرات مخاطبان در فضای مجازی را مرور کنید تا متوجه شوید علاوه بر نقدهای که نسبت به محتوای این سریال ها وجود دارد، یکی از جدی ترین نقد های وارد شده به این مجموعه ها مسأله قصه ضعیف آنهاست.

* بر باد رفتن قصه به خاطر چند روز!

پر نشدن آنتن یکی از ترس های همیشگی گردانندگان شبکه های تلویزیونی است؛ حقیقتی که فقط کسانی آن را درک می کنند که سابقه فعالیت در این حوزه را داشته باشند. شاید بسیاری از مخاطبان از این موضوع مطلع نباشند، اما به نظر می رسد یکی از عواملی که باعث ضعیف شدن سریال های نوروزی امسال شد، نزدیک بودن ایام نوروز امسال به ماه مبارک رمضان بود. با توجه به اینکه فاصله اتمام نوروز امسال تا آغاز ماه رمضان تقریبا حدود 2 هفته است، برخی شبکه های تلویزیونی تصمیم گرفتند برای پر کردن این بازه زمانی به جای آنکه سریالی جدید را روانه آنتن کنند، همین سریال های نوروزی را کمی طولانی تر کنند تا این چند روز را هم آنتن خود را با همین سریال ها پر کنند.

احتمالا با همین منطق هم بود که سریالی همچون دوپینگ تقریبا در 10 قسمت اول خود کاملا درجا می زد و جز نمایش قدرت زوربازوی شخصیت کامران و نفوذ کلام شیوا چیزی برای ارائه به مخاطبانش نداشت! و تازه قصه اصلی آن کم کم از میانه های پخش آن آغاز شد. کامیون نیز از همین مشکل رنج می برد و قصه این سه دانشجوی بی خانمان شده و آقا نادر تازه از اواخر دوره نوروز جدی شد. قصه هایی که در بهترین حالت قابلیت تبدیل شدن به یک مجموعه 14 قسمتی را داشتند، با تبدیل شدن به یک سریال 24 قسمتی طبیعتاً با مشکلاتی این چنینی روبه رو خواهند شد.

اما خب! واقعیت آن است که عمده مخاطبان معمولا در مواجهه با یک اثر نمایشی سریالی پس از تماشای چند قسمت ابتدایی، اگر با فضای کلی آن مجموعه ارتباط برقرار نکنند، دیگر ادامه سریال را تماشا نخواهند کرد و چند قسمت ابتدایی ضعیف سریال هایی همچون دوپینگ و کامیون که به خاطر ماجرای پیش گفته دچار این مشکل شدند، در نهایت ضربه سنگینی را به کیفیت کلی این سریال ها و البته میزان مخاطبان آن ها زد.

* حساب کردن روی مخاطب همیشگی

با همه اینها، اما براساس آمار های رسمی به نظر می رسد مخاطبان سریال های نوروزی تا به اینجای کار کم هم نبوده اند. البته باید بین میزان مخاطبان مجموعه های نمایشی و نقد های فنی وارد بر یک اثر تمایز قائل شد. در واقع میزان بالای مخاطبان یک اثر لزوماً نمی تواند باب نقد های فنی بر آن اثر را ببندد و نقد هایی که ما هم در ارتباط با قصه های ضعیف این مجموعه ها مطرح کردیم و از کش آمدن غیرمنطقی قصه های این چند سریال نوروزی گفتیم، ناظر بر طرح همین نقدها برای اصلاح رویه سریال سازی بویژه در ایام نوروز سال های آینده بود.

براساس آنچه رسانه ملی از نتایج رسمی نظرسنجی های خود اعلام کرده، مجموعه پایتخت 6 شبکه یک سیما با 75 درصد مخاطب بیشترین بیننده را داشته است و بر اساس این نظرسنجی حدود 90 درصد بینندگان پایتخت 6 در حد زیاد از آن رضایت داشته اند. بعد از سریال پایتخت 6، سریال دوپینگ شبکه 3 با 42 درصد مخاطب در رتبه دوم واقع شده است و بیش از 80 درصد بینندگان این مجموعه در حد زیاد از محتوای طنز این سریال رضایت داشته اند. سریال کامیون شبکه 2 سیما هم با 1/27 درصد در رتبه سوم سریال های نوروزی قرار گرفته است.

البته در این میان برای سریالی همچون پایتخت تاثیر مخاطبان همیشگی این مجموعه و اعتبار کسب شده از فصل های قبلی را هم باید در نظر گرفت. موضوعی که احتمالا سازندگان این سریال هم کمی بیش از اندازه روی آن حساب کردند و نتیجه آن جدی نگرفتن مسأله قصه برای این فصل بود. همچنین درباره استقبال نسبی از سریال دوپینگ نیز باید به موضوع حضور بازیگرانی تازه که کمتر در سریال های تلویزیونی حضور دارند، توجه کرد.

* زیرسایه کرونا

البته با همه نقدهای که نسبت به قصه سریال های نوروزی مطرح است، نباید از این نکته نیز غافل شد که ماجرای کرونا تاثیر بسیاری بر فرایند ساخت و آماده سازی سریال های نوروزی داشت. از آنجا که عموما این سریال ها در بازه زمانی اسفندماه ساخته می شوند و شیوع این بیماری در نقاط مختلف دنیا و ایران تقریبا از همان اوایل اسفندماه جدی شد، فرایند ساخت مجموعه های نوروزی هم تحت تاثیر قرار گفت. برای مثال براساس آنچه پیش از ساخت فصل ششم پایتخت شنیده می شد، قرار بود این فصل سکانس هایی خارج از کشور هم داشته باشد که احتمالا قرار بوده در کشور ایتالیا تولید شود، اما شیوع بیماری کرونا در نقاط مختلف دنیا نه تن ها ضبط آن سکانس ها را کنسل کرده، بلکه فرایند قصه این مجموعه و سایر مجموعه های نمایشی را نیز دستخوش تغییر کرد. این موضوع را می شد در بیشتر شدن نما های داخلی این مجموعه ها نیز دید. سریالی همچون پایتخت که پیش از این معمولا اثری جاده ای بود که بیشتر اتفاقات آن در فضای بیرونی رخ می داد، این بار به واسطه شرایط موجود بیشتر قصه خود را در محیط های بسته خانه نقی، داخل ماشین کننده مجلس، آرایشگاه رحمت و خانه فهمیه روایت می کرد.

از این نظر البته باید کمی هم به سازندگان سریال های نوروزی حق داد که نتوانند با خیالی آسوده کار خود را انجام دهند. احتمالا به خاطر همین موضوع هم بوده که فرایند قصه برخی از این سریال ها تغییر کرده و زمینه ساز نقدها به آن ها شده است. بحرانی که احتمالا گریبان سریال های دیگری را که در این دوره تولید شدند و به دلایل مختلف در آینده نزدیک روانه آنتن خواهند شد نیز می گیرد.