آشنایی با گیاه مورد و خواص آن
به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، مورد گیاهی پایا به شکل درختچه یا بوته و از تیره موردیان می باشد.گیاه مورد اثر ضدعفونی کننده دارد و از خواص مورد برطرف بیماری های دستگاه تنفس و مجاری ادرار است. در ادامه با خواص مورد آشنا شوید.
گل ها سفیدرنگ و زیبا و دارای عطر خاصی هستند که آن ها هم به طور متقابل و با دمگلی در محل اتصال برگ ها روی ساقه قرار دارند. پرچم های گل به تعداد زیاد و با پایه ای بلند به صورت دسته ای بزرگ بر روی جام گل خودنمایی می نمایند و زیبایی خاصی به گل ها می بخشند.
میوه هسته ای مورد، کروی یا تخم مرغی به میزان نخود و به رنگ آبی مایل به سیاه یا سیاه است که طعم گس و رزینی دارد. پوست ساقه مورد که به صورت تکه هایی از آن جدا می شود، معطر است. بر روی ساقه برجستگی هایی به نام گال وجود دارد. با اینکه مورد همواره سبز می باشد، به پرورش آن توجه بسیاری می شود. منطقه پراکنش آن نواحی مدیترانه، آسیا و ایران است.
منجیل، هرزویل، خرم آباد، گیلانغرب، نواحی بختیاری، کرمان، کازرون، مهارلو، اطراف شیراز، تبریز، سروستان، فسا، لار، بندرعباس، نقاطی از بلوچستان، خراسان و غیره از منطقه ها رویش این گیاه در ایران هستند. قسمت های مورد استفاده خوراکی و دارویی مورد میوه، گل، گال و برگ آن است.
تاریخچهبر اساس کتاب گیاهان دارویی مرحوم دکتر زرگری، درختچه مورد از زمان باستان برای ایرانیان آشنا بوده است. بعضی ملل، از جمله یونانیان، برای این گیاه احترام خاصی قائل بوده اند. یونانیان مورد را سمبل جوانی و زیبایی می دانستند و برای نوعروسان تاجی از آن درست می کردند که به دلیل پایداری برگ مورد، نشانه عشق ماندگار و ابدی زن و شوهر بوده است. بعلاوه از تاج مورد در موفقیت ها، افتخارات و یا فتوحات استفاده می شده است.
از قدیم برگ مورد را به عنوان ماده ضدعفونی نماینده مورد استفاده قرار می دادند. از میوه آن جهت التیام زخم ها و خونریزی ها بهره می جستند. میوه های تازه به عنوان مقوی معده و ادرارآور مورد استفاده قرار می گرفتند.
در قرون وسطی استفاده چندانی از مورد به عنوان دارو نمی شد و از قرن 16 میلادی به بعد که این گیاه به طور علمی مورد مطالعه نهاده شد، استفاده از آن به عنوان مقوی معده، رفع ورم روده و اسهال خونی در بین مردم رایج شد.
ترکیبات مهم موردمهم ترین ترکیبات مورد، رایحه (اسانس) آن می باشد که حاوی سینئول، میرتنول، پی نن، ژرانیول، لینالول و کامفن است.
در سال های اخیر پژوهشگران آلمانی و ایتالیایی ترکیبات آسیل فلوروگلوسینول ها را در خصوص کشف کرده اند که مسئول خاصیت ضد تورم آن است.
در قسمت های مختلف، از جمله برگ، میوه و گال مورد، تانن، اسانس و مواد رزینی وجود دارد که خاصیت قوی قابض آن مربوط به تانن ها است.
دانه های موجود در میوه حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چرب اولئیک، لینولئیک و پالمیتیک هستند.
میوه گیاه، غیر از مواد مذکور، حاوی قندهای مختلف و اسیدهای مالیک و سیتریک می باشد.1
در ادامه این مطلب به بعضی از خواص گیاه مورد اشاره می کنیم.
اثرات ضد عفونی نمایندگی موردبعضی باکتری ها و قارچ های ساپروفیت در شرایط مناسب (چربی پوست) فعال شده و با ترشح مواد حساسیت زا و نفوذ به پیاز مو باعث فساد و تخریب آن می گردند (ریزش مو). میرتول موجود در بلفارول یک ضد قارچ و باکتری قوی است (بخصوص در گرم مثبت ها) و با استفاده از این اثر پوست و مو (موهای سر، ابرو و مژه) را کاملا ضد عفونی کرده و صدمات ناشی از فعالیت عوامل مخرب فوق را از بین میبرد.
مورد برای تقویت موبرای تقویت مو و سیاه کردن مو نیز میتوان از مورد استفاده کرد ضمادی از تخم یا برگ مورد تهیه کرده و بر روی موهای خود بگذارید. همینطور افرادی که شوره سر دارند می توانند مورد را با آب چغندر مخلوط کرده و بر روی سر خود بگذارند تا کم کم شوره آن از بین رود.
افرادی که به دلیل ضعف و سستی پیاز مو و یا ضعف پوست بدن و یا تجمع مواد چربی در بن موهایشان موی بدن آن ها می ریزد اگر برگ مورد را در آب جوشانده و با این آب روزانه چند بار به بن مو ها بمالند پیاز مو را تقویت کرده و تار مو را محکم می نماید و از ریزش آن جلوگیری مینمایند.
خواص درمانی موردمورد، اثر ضدعفونی نماینده دارد و از آن در مصارف داخلی و خارجی می توان استفاده کرد بعلاوه مقوی معده، نیرو دهنده است و در رفع بیماری های دستگاه تنفس و مجاری ادرار به کار می رود.
برای تقویت معده از گردبرگ مورد میتوان قبل از هر وعده غذایی استفاده کرد و در مصارف خارجی از مورد در رفع بیماری های جلدی و مواقعی که به دلیل بروز دانه های جلدی پوسته های کوچک و سفیدرنگ در پوست ظاهر می شود، می توان استفاده کرد. غرغره جوشانده آن در ضدعفونی و رفع تحریک مخاط دهان موثر است. برای رفع عرق کردن و رفع کردن بوی بد زیر بغل هرروز روغن مورد را به زیر بغل بمالید یا از گرد برگ ان بهره ببرید مورد بوی بد دهان را رفع کرده و در تقویت موی سر و سیاه شدن آن مفید است.
بعلاوه باید توجه داشت فرآورده های مورد، نباید به مقادیر زیاد و بی رویه و برای مدت طولانی به کار رود، زیرا بر اثر دفع اسانس از راه دستگاه تنفس، مخاط برونش ها تحریک شده و عوارض ناراحت نماینده ای ایجاد میشود. خاصیت ضد باکتریایی دارد و سرشار از ویتامین ث است زخم های داخلی را التیام می بخشد. بلفارول لوسیون روغن مورد سبز (میرتول)5% در روغن بادام کاربرد درمانی: تقویت نماینده ابرو و مژه- ضد شوره و التهاب پلک ها این محصول گیاهی، تقویت نماینده ابرو و مژه است.
رفع گلو درد و موردبرای تسکین و بهبود گلو درد می توان میزانی برگ مورد را با میزانی جفت و میزانی پوست میوه خشخاش و میزانی سماق گرفته و مخلوط را بجوشانند و پس از صاف کردن آب صاف شده را روزی سه الی چهار بار و هر بار به میزان یک لیوان غرغره نمایند حلق را به خوبی ضد عفونی کرده و به جرم لوزه ها نیز نفوذ می نماید و آن ها را جمع و کوچک می نماید و در بهبود بیماری بسیار موثر است.2
خواص مورد برای پوستاز دیگر خاصیت های مورد می توان به خواص شگفت انگیز آن برای پوست اشاره نمود.
برای درمان بیماری های پوستی مانند خارش پوست، اگزما، درماتیت و … از پودر خصوص یا روغن مورد می توان به صورت مصرف خارجی استفاده کرد.
خواص مورد برای بواسیراز میوه مورد برای درمان بیماری هایی مانند بواسیر، اسهال، اسهال خونی، زخم های داخلی و … می توان استفاده کرد.
خواص مورد برای کمراز روغن مورد می توان برای تسکین دردهایی مانند کمر درد استفاده کرد.
به این صورت که آن قسمت را با میزانی روغن مورد ماساژ دهید.
دیگر خواص درمانی گیاه مورددرمان عفونت های ادراری
تقویت دستگاه گوارش و رفع مسائل هضم
درمان برونشیت، سینوزیت و سرفه های خشک
درمان بواسیر
درمان زخم زبان و لثه
درمان روماتیسم
ضد عفونی نماینده و ضد امگل 3
مضرات مورد (عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف)در موارد خاصی بعضی افراد نسبت به ترکیبات بلفارول موجود در گیاه مورد، حساسیت به صورت خارش و جوش های ریز در محل مصرف نشان داده اند، از اینرو لازم است قبل از مصرف جهت تست حساسیت زایی، روی پوست بازو که به طرف بدن است، میزان کمی از بلفارول مالیده و پس از 2 ساعت در صورت عدم بروز حساسیت (قرمزی و خارش) استفاده شود.
باید توجه داشت فراورده های مورد نباید به میزان زیاد و بی رویه و برای مدت طولانی به کار رود زیرا بر اثر دفع اسانس از راه دستگاه تنفس، مخاط برونش ها تحریک شده و عوارض ناراحت نماینده ای ایجاد می شود.
زنان باردار نیز نباید اسانس مورد را استفاده نمایند.
استفاده خوراکی بیش از میزان مورد خطرناک بوده و موجب استفراغ، اسهال و مسمومیت می شود.4
پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.atariyas.ir
3.www.nayrika.com
4.www.tandorosti.akairan.com
منبع: راسخون